20 jaar na de moord op 10 paracommando's: "België schuldig aan de Rwandese genocide"

20 jaar geleden werden tussen het 500.000 en 1 miljoen burgers gedood in Rwanda. Ook 10 Belgische paracommando's werden er brutaal ermoord door extremistische Hutu's. De VN-operatie 'Unamir', die de genocide moest voorkomen, maar daar niet in slaagde, ligt nog steeds zwaar onder vuur.

In een vraaggesprek dat in het Franse blad Jeune Afrique gepubliceerd gaat worden, zegt de huidige Rwandese president Paul Kagame dat België mede schuldig is aan de voorbereidingen van deze genocide. Je kan de man geen ongelijk geven, want de VN-troepenmacht, waar ook onze soldaten tot behoorden, was veel te zwak om in Rwanda de zaken opgelost te krijgen. 20 jaar na de feiten haalt Kagame de wonden nog eens open en dan vooral "omdat Frankrijk recent met te zwakke verontschuldigingen afkomt," aldus de Rwandese chef, die zelf met zijn Front Patriotique Rwandais (FPR) de genocide bestreed en de situatie wist op te lossen.

De dood van de 10 Belgische para's (Lt Lotin Thierry, 1e Sgt Leroy Yannick, Korporaals Dupont Christophe, Debatty Alain, Uytebroeck Marc, Renwa Christophe, Plescia Louis, Lhoir Stéphane, Bassine Bruno en Meaux Bruno) was overigens mede te danken aan de slechte beslissingen genomen inzake het hele Unamir-verhaal. Dat zou blijken uit de ondezroekscommissie die de moord onderzocht. Reeds bij de aankomst van de paracommando's in Rwanda werd door een spion gemeld dat een extremistisch Hutu-commando de Belgische para's wilde ombrengen. Aanvankelijk was er het plan om de eervolle militairen te vergiftigen. De ernst van de situatie werd toen door de legereiding weggelachen.

Op 7 april 1994 speelde zich echter toch een dramatsich schouwspel af. 10 paracommando's werden koelbloedig vermoord. Zelfs hun wapens om zich te kunnen verdedigen hadden ze niet meer. De legerleiding is de weken na de slachtpartij blijven verkondigen dat de 10 snel vermoord zijn geworden, maar uit de ondervragingen onder ede bij een onderzoekscommissie, bleek dat er een zevental para's nog enkele uren in leven waren, nadat er al drie vermoord waren. Straffer nog, een Canadese VN-generaal, Romeo Dallaire, was op de hoogte van deze eerste moorden én had bovendien vanuit zijn wagen de stoffelijke overschotten zien liggen. Toch deed de man niets om de overige 7 paracommando's te laten bevrijden.

Heel het Unamir-verhaal is een zwarte bladzijde uit de geschiedenis van onze legertroepen. De moord op de 10 para's zal voor iedere militair voor altijd in het geheugen gegrift staan, zélfs nu, 20 jaar na de feiten. Dat Kagame Frankrijk en België nu beschuldigt, is voor velen dan ook geen verrassing en diezelfden vinden de beschuldigingen meer dan terecht. Ondertussen is het Belgisch leger bespaard gebleven van dit soort vreselijke incidenten en we kunnen maar hopen dat dit zo blijft. (BD)