Geen vrijgeleide voor witwascel om bankrekeningen extremisten te onderzoeken

De witwascel mag de bankrekeningen van extremisten alleen maar onderzoeken als het begrip "extremisme" duidelijk wordt gedefinieerd en als rekening wordt gehouden met de bedenkingen van de privacycommissie. Dat advies gaf de Kamercommissie Binnenlandse Zaken zopas mee aan de Kamercommissie Financiën.

Inzet is een voorstel van senator Yoeri Vastersavendts (Open Vld) dat eerder door de Senaat was goedgekeurd. Volgens dat voorstel mag de witwascel in de toekomst ook de bankrekeningen van extremistische groepen onderzoeken. Nu mag ze alleen maar speuren naar financiering van het terrorisme. Daar kwam dus extremisme bij.

In de Kamer is echter veel kritiek op het ontwerp van de Senaat. Op voorstel van N-VA werden enkele adviezen gevraagd: dat van de privacycommissie, dat van de Raad van State en dat van de Kamercommissie Binnenlandse Zaken. Die adviezen zijn stuk voor stuk negatief.

Cel

De CFI, de Cel voor Financiële Informatieverwerking of de witwascel, gaat momenteel niet alleen na hoe criminelen hun misdaadgeld witwassen door het in wettelijke aanvaardbare projecten te investeren, ze bestudeert ook de financiering van het terrorisme. In 2011 ging het om 21 dossiers, of 1,56% van het totale aantal zaken. De CFI zegt dat het vaak heel moeilijk is om een grens te trekken tussen "terrorisme" en "extremisme". Ze heeft zelf om de uitbreiding van haar bevoegdheden gevraagd omdat ze alleen zo efficiënt zou kunnen samenwerken met andere overheden om terroristische aanslagen in een vroeger stadium te voorkomen.

Extremisten kunnen momenteel immers terugvalbasissen voor terroristen en ondersteuningsnetwerken financieren, zonder dat de CFI hen kan onderzoeken. Ze is immers niet bevoegd voor "extremisme". Daardoor kunnen terroristische netwerken misschien maar pas ontmanteld worden als het al te laat is. Daarom wilde de CFI ook bevoegd worden om bankverrichtingen van extremisten te onderzoeken.

Privacycommissie

De privacycommissie is niet te spreken over de nieuwe wet. "Extremisme" is geen misdrijf, maar het wordt wel zo behandeld, zo stelt ze. De CFI krijgt veel meer rechten om bankgegevens van extremisten in te zien dan de staatsveiligheid. Bankiers, notarissen, verzekeringsagenten e.d. zullen aan de CFI moeten melden dat hun cliënten "extremistische" opvattingen hebben, maar ze zullen dat begrip allemaal anders invullen, er is dus geen rechtszekerheid. Er is trouwens ook geen internationale consensus over wat "extremisme" precies is.

De privacycommissie wil weten van welke extremisten de CFI bankgegevens kan inzien. Ze is verder verbaasd dat de vraag of de staatsveiligheid en de CFI voldoende kunnen samenwerken in de strijd tegen het terrorisme niet is onderzocht. Volgens het jaarverslag van 2010 is die samenwerking "bevredigend", zo schrijft de privacycommissie.

PS, N-VA, VB, Groenen vonden dat de Kamercommissie Binnenlandse Zaken de stelling van de privacycommissie moest volgen.

Raad van State

De Raad van State is minder negatief. Hij meent wel dat extremisme uitdrukkelijk moet gedefinieerd worden en bepleit de definitie die is opgenomen in de wet op de inlichtingendiensten. CD&V en Minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet (cdH) hadden ook problemen met het voorstel van de Senaat omdat extremisme geen misdrijf is. Bercy Slegers (CD&V) vond dat de Commissie het advies van de Raad van State moest steunen.

Uiteindelijk werd beslist om dat laatste te doen, "met het verzoek bijzonder oog te hebben voor het advies van de privacycommissie". De Kamercommissie Financiën beslist later over de toekomst van de wet.

JDW

Archiefbeeld