Geeuwen nog steeds raadsel voor wetenschappers

Mensen geeuwen, dat staat vast. Zelfs een foetus geeuwt in de baarmoeder. "Maar hoe dat precies komt, weten we niet. Het blijft bij hypotheses", zegt professor Johan Verbraecken, coördinator van het Slaapcentrum van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA).

"Heel wat studies hebben onderzocht waarom we geeuwen. Voorlopig blijft het bij hypotheses en moet je ze met een kritische blik bekijken", zegt Verbraecken. Sommige theorieën spreken over gapen als sociaal aspect, anderen hebben het dan weer over het fysieke. "Een recent onderzoek stelt dat je geeuwt om je hersenen af te koelen. Als je gaapt, krijg je koelere lucht binnen en dat zou de temperatuur van je hersenen wat naar beneden halen", legt Verbraecken uit.

Als iemand gaapt, gaapt u mee. "Je deelt een gevoel van slaap en dat werkt aanstekelijk. Maar ook die theorie moeten we met een korrel zout nemen", zegt Verbraecken, "Volgens een andere theorie heb je behoefte aan zuurstof als je geeuwt. Maar daar is niet iedereen het over eens. We zouden ook meer gapen in wisselingstoestanden zoals in de momenten van waak naar slaap. Maar het meest logische is dat je gaapt als je slaperig of moe bent."

Verdedigingsmechanisme

Maar wat gebeurt er precies als we geeuwen? "Kleine spiertjes in het middenoor trekken samen en die openen de buis van Eustachius. Daardoor verandert de oordruk", verduidelijkt Verbraecken. Daarom helpt geeuwen als de druk in je oor te hoog wordt bij bijvoorbeeld een vliegtuigreis. "Dat is een verdedigingsmechanisme van het oor.

Door de snelle drukverandering gaat de buis van Eustachius dicht en door te geeuwen gaat ze weer open. Als de druk in het middenoor toeneemt, zou dat via de reflexen leiden tot geeuwen." Het gaat voorlopig allemaal om veronderstellingen, want echt bewijs is er nog niet. Waarom we geeuwen zal dus nog even een raadsel blijven.

Ilse Van Thielen

Foto's Photonews, Belga