"Helft van piloten dommelt wel eens in"

De werkdruk voor piloten neemt toe en dat brengt de veiligheid in gevaar, zeggen pilotenverenigingen. "De helft dommelt wel eens in, en 30 procent ziet tussendoor dat de copiloot dan ook zit te knikkebollen." Dat zegt Nico Voorbach, voorzitter van de Europese pilotenvereniging European Cockpit Association.

"Op zich is dat nog niet zó alarmerend. Het grootste deel van een vlucht gebeurt op automatische piloot. Maar die vermoeide piloten moeten dan wel nog landen, wat juist de moeilijkste vliegbeweging is."

In Europa zitten nieuwe regels voor de werktijden van piloten in de pijplijn, die voor alle maatschappijen en landen dezelfde zullen zijn. De piloten klagen aan dat de Europese Commissie nog veel te lange dagen zal toestaan.

"En nachten. Er was een wetenschappelijke studie gevraagd die tot de conclusie kwam dat het niet aangewezen is om langer dan tien uur te laten werken 's nachts. Toch zal de limiet op elf uur komen," zegt Voorbach. Overdag kunnen werkdagen tot 14 uur duren. "In de VS crashte een vliegtuig drie jaar geleden op een huis door vermoeidheid van de piloten. Er vielen vijftig doden. Sindsdien zijn de regels er verstrengd", zegt Voorbach.

Vermoeidheid

De Vlaamse piloot en veiligheidsdeskundige Rik Moons zegt dat 75 procent van alle ongelukken gebeurt door menselijke fouten. "Vermoeidheid speelt daarin natuurlijk mee. Uit onderzoek blijkt ook dat vanaf de leeftijd van 45 jaar mensen het lastiger hebben om met zaken als vermoeidheid en stress om te gaan. Je komt dan sneller tot dat kritieke punt waar je handelingsvermogen niet meer 100 procent is en het moeilijk wordt om op verschillende zaken tegelijk te letten."

De Vereniging van Europese luchtvaartmaatschappijen (AEA) meent dat de pilotensyndicaten de mensen nodeloos bang maken. "Veiligheid komt altijd eerst. De piloten sleuren er ten onrechte de veiligheid bij, terwijl de discussie eigenlijk over algemene arbeidsvoorwaarden gaat", zegt general manager Vincent Devroey. De AEA verwacht dat de nieuwe regels in 2015 zullen ingaan. "Voor lagekostenmaatschappijen zal het zeker een verstrenging zijn. Zij zullen er waarschijnlijk meer kosten door hebben", zegt Devroey. Of tickets daardoor duurder worden, kan hij niet zeggen.

Een piloot van Ryanair zegt dat hij en zijn collega's tot 900 uren per jaar moeten vliegen. Bij Brussels Airlines ligt dat tussen 700 en 750 uren, luidt het daar. "De werkdruk bij ons is zeer hoog. De vermoeidheid is er wel degelijk", zegt de piloot van Ryanair.

Dirk Hendrikx
Foto AFP