Meerderheid blijft verdeeld over tuchtstatuut van rechters

De meerderheid blijft verdeeld over het nieuwe tuchtstatuut voor magistraten. Dat bleek zopas tijdens het debat over het voorstel-Delpérée in de Senaatscommissie Justitie.

Waarover gaat het? Momenteel beslist de korpschef over een rechter die een scheve schaats rijdt. Hij moet een tuchtstraf opleggen. Als de zaak heel ernstig is beslist het Hof van Beroep. Al vele jaren is hierop kritiek: er heerst een "ons kent ons"-sfeertje, men dekt potjes toe en er worden maar weinig tuchtstraffen opgelegd.

SM-rechter

In 2009 kwam toenmalig justitieminister Stefaan De Clerck (CD&V) met een initiatief. Er zouden twee tuchtrechtbanken met elk drie rechters komen: een Nederlandstalige en een Franstalige. Tegelijkertijd moest er een lijst met tuchtovertredingen komen en ook een mogelijkheid om in beroep te gaan. Een rechter die uit het ambt werd ontzet, zoals de fameuze SM-rechter Koenraad Aurousseau, zou niet meer zijn pensioen verliezen. De regering viel echter. Delpérée diende het voorstel van De Clerck na de verkiezingen van 2010 opnieuw in de Senaat in en daar bleef het pruttelen.

Vandaag rondde de Senaatscommissie nu toch de debatten af. Maar een stemming kwam er nog niet omdat de meerderheid verdeeld bleef op een reeks cruciale punten.

Externen of niet?

Voor één punt was er al een oplossing. De vraag was gerezen of ook buitenstaanders (niet-rechters, gewone burgers eigenlijk) in de tuchtrechtbanken zouden mogen zetelen. De Hoge Raad voor Justitie en de griffiers en het gerechtspersoneel waren hiervoor, de rechters zelf waren tegen. Bij de politici was vooral cdH radicaal tegen omdat dit niet zou mogen van de grondwet. N-VA-er Karel Vanlouwe was dan weer helemaal pro en Open Vld eigenlijk ook. Martine Taelman (Open Vld) bereikte een compromis waar tenminste de meerderheid zich achter kon scharen: er komt naast die drie rechters ook één stafhouder (een advocaat dus) in de tuchtrechtbank. Die mag mee beraadslagen, maar niet mee beslissen. Voor N-VA was het niet genoeg.

Gesloten deuren

Geen eensgezindheid is er echter nog over twee punten.

Op voorstel van Ecolo zouden de zittingen van de tuchtrechtbank altijd achter gesloten deuren moeten plaatsgrijpen. Een verbazend voorstel van de groene senator Zakia Khattabi, die altijd tegen doofpotten is. MR, PS en CD&V volgden Ecolo, maar cdH en Open Vld zijn tegen, omdat alle rechtbanken openbaar zijn en men altijd de sluiting van de zitting kan vragen.

Minister van Justitie

Open Vld vond bovendien dat de minister van Justitie een "injunctierecht" moet krijgen. Zij zou een tuchtzaak moeten kunnen opstarten en ze zou het openbaar ministerie ook moeten kunnen bevelen om in beroep te gaan als een tuchtstraf te laag was. Hier waren alle andere meerderheidspartijen én Ecolo tegen.

De Senaatscommissie geraakte er niet uit. Er werden wat amendementen over en weer uitgewisseld. Maar uiteindelijk zal na de paasvakantie moeten blijken hoe er gestemd wordt.

JDW Archieffoto: Martine Taelman