Hormoonhuishouding

Bij hormonen denken we meestal aan huilende vrouwen of sportfiguren die te veel spieren kweken om een medaille te winnen om ze dan na een positief plasje toch terug moeten inleveren. Maar weten we eigenlijk wel, welke hormonen er allemaal door ons lijf gieren en welk nut ze hebben?Stresshormonen: Of je nu moet vluchten voor een rottweiler of in gesprek bent met een lastige klant, de lichaamsreactie is hetzelfde: je hypothalamus stuurt een vloedgolf aan hormonen door je bloed. Cortisol en adrenaline zijn de alarmhormonen van je lichaam en zij zetten een ‘vlucht-of-vecht’ reflex in werking waardoor je in zulke situaties extra alert reageert. Maar chronische stress kan leiden tot een chronisch verhoogd cortisolniveau. En dat heeft weer tot gevolg dat je lichaam extra vet gaat opslaan. Hoe je het cortisolniveau op peil houdt? Drie keer per week een uur sporten en je bent je stresshormonen weer de baas. Dan nog niet tevreden, denk dan eens aan een duursport. Deze stimuleren de aanmaak van endorfine, ook wel het gelukshormoon genoemd.

Gewichtshormonen: Je beschikt over een arsenaal aan hormonen die je vertellen wanneer je moet eten en wanneer je je vork moet neerleggen. Als je maag leeg is, geeft ghreline het signaal dat je honger hebt. Als je begint te eten, geeft cholecystokinine (CCK) het sein dat het hongergevoel mag stoppen. Vervolgens geven de darmen peptide YY (PYY) af, waardoor de alvleesklier insuline begint af te scheiden. Dit betekent voor je lichaam: de spijsvertering is begonnen, dus het eten mag stoppen. Een grote vijand van dit systeem is suiker. Het eten van veel suiker verstoort de werking van het hormoon leptine – ook een stofje dat aangeeft dat je moet eten. Een leptine-ongevoeligheid maakt dat je blijft eten. Gemiddeld krijgen we 40 kilo suiker per jaar binnen. Dat is ruim 100 gram per dag, het dubbele van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH). Probeer dus te minderen met snoepen en frisdranken en het toevoegen van suiker in (warme) dranken.

Sexhormonen: Testosteron is de sleutel tot een gezond sexleven bij mannen. LH, oftewel het lutiniserend hormoon, triggert de aanmaak van testoseron. Als je opgewonden bent, scheiden je bijnieren adrenaline en noradrenaline uit, waardoor je hartslag omhooggaat en er bloed in je spieren, hersenen en penis gepompt wordt. Vervolgens zorgt het hormoon dopamine voor verhoogde lustgevoelens en geeft het je hypothalamus een seintje een erectie op gang te brengen. Heb je een verminderende sexdrive? Het kwijtraken van kilo’s verbetert je testosteron-oestrogeen verhouding, waardoor je sexdrive en erecties meer ruimte krijgen. Spieren kweken maakt je gevoeliger voor insuline en hierdoor krijgen je spieren meer glucose en is je lichaam klaar voor een tweede ronde.

Slaaphormonen: Na een dag hard werken en sporten is een goede nachtrust belangrijk. Zodra het donker is maakt je lichaam melatonine aan. Dit hormoon helpt je in slaap te vallen en regelt zodoende je biologische klok. Een zwak schijnsel van kunstmatig licht kan al voldoende zijn om de aanmaak van melatonine te verstoren.. Melatonine is er alleen in afwezigheid van licht (licht via de ogen waargenomen). Maak het daarom zo donker mogelijk met dikke gordijnen, bedek je wekker, doe nachtlampjes uit of gebruik een slaapmasker. Ga in het donker naar de wc of gebruik ’s nachts alleen rode lampjes, want dat heeft minder effect dan wit of blauw licht. (JD)