De overleden natuurkundige Stephen Hawking waarschuwde herhaaldelijk voor de gevaren van contact zoeken met buitenaards leven. Een recent gepubliceerde beschouwing in het Journal of Biomedical Physics and Engineering heeft die discussie opnieuw doen oplaaien, en werpt een nieuw licht op Hawkings waarschuwingen vanuit een natuurkundig perspectief.
Volgens de auteurs is het risico op vijandige buitenaardse beschavingen misschien minder vergezocht dan het klinkt – en zou het zelfs eerder werkelijkheid kunnen worden dan we denken. Hawking was altijd sterk tegenstander van het actief verzenden van signalen het heelal in. Hij vreesde dat het proberen te bereiken van intelligente buitenaardse wezens catastrofale gevolgen voor de mensheid kon hebben.
Luisteren naar signalen uit het heelal vond hij wél verantwoord, maar een boodschap uitzenden naar onbekende beschavingen? Dat vond hij levensgevaarlijk. Zoals het artikel stelt, geloofde Hawking dat "direct contact met geavanceerde buitenaardse beschavingen onvermijdelijk zou leiden tot kolonisatie van de aarde". Wat voor velen klinkt als een plot uit een sciencefictionfilm, wordt in het artikel vergeleken met historische voorbeelden op aarde: telkens weer bleken technologisch geavanceerde samenlevingen hun minder ontwikkelde tegenhangers te overheersen.
Als buitenaardse wezens daadwerkelijk in staat zouden zijn om de aarde te bereiken, dan moeten ze technologisch vele malen verder gevorderd zijn dan wij, met technologieën die we ons nu niet eens kunnen voorstellen. In dat scenario zou de mensheid weinig kans hebben zich te verdedigen. Toch worden Hawkings waarschuwingen vandaag de dag grotendeels genegeerd. Wereldwijd blijven wetenschappers actief werken aan projecten om boodschappen de ruimte in te sturen, waarin onder andere de locatie van de aarde wordt prijsgegeven.
Denk bijvoorbeeld aan ruimtesondes zoals Voyager 1, die zich met snelheden van meer dan 61.000 km/u door het heelal bewegen. Maar zelfs met die snelheid zou het nog tienduizenden tot miljoenen jaren duren voordat ze eventueel bewoonbare exoplaneten bereiken. Mocht een buitenaardse beschaving ons echter weten te bereiken, dan beschikken zij hoogstwaarschijnlijk over aandrijftechnologieën die ons voorstellingsvermogen te boven gaan – en zou ‘eerste contact’ veel sneller kunnen plaatsvinden dan wij denken. (lees verder onder de afbeelding)
(Afbeelding: Unsplash)
Het artikel werpt ook een kritisch licht op Hawkings kijk op de zaak. Volgens sommige psychologen zou zijn angst een voorbeeld kunnen zijn van de zogeheten "intelligentievalkuil" – waarbij hoogintelligente mensen door hun kennis en zelfvertrouwen soms juist té beperkend of foutief redeneren. Hoewel zijn terughoudendheid begrijpelijk is, stelt het artikel de vraag of het wel terecht is om aan te nemen dat buitenaardse beschavingen vijandig zouden zijn. Vreedzame of coöperatieve scenario’s zijn immers ook denkbaar. Toch blijft het feit dat het uitzenden van onze locatie naar het heelal een gok is die we nog maar nauwelijks begrijpen.
Met naar schatting meer dan 100 miljard planeten in onze Melkweg alleen al, zijn de kansen op contact met intelligent leven allesbehalve nihil. De auteurs stellen dan ook dat het openlijk delen van onze locatie mogelijk een “tactische fout” is – vooral zolang we niets weten over de bedoelingen van wie of wat daar misschien luistert.
Nu de discussie over interstellaire communicatie steeds meer in een stroomversnelling raakt en sommige experts zelfs voorspellen dat signalen van buitenaardse oorsprong ons binnen enkele decennia kunnen bereiken, klinken de woorden van Stephen Hawking urgenter dan ooit. De grote vraag blijft dan ook: moeten we blijven luisteren naar tekenen van leven – of is zwijgen misschien toch de veiligste strategie?
(Bron: Unilad Tech - Intropic: YouTube)
Lees het artikel op de mobiele website