Maakt justitie jeugdcriminaliteit erger?

Jeugdcriminaliteit, de gepleegde feiten worden almaar ernstiger en de boefjes worden steeds jonger. Maar wat doe je eraan? Nog geen maand geleden riep minister van Justitie De Clerck huisarrest voor jongeren in, terwijl Den Haag er juist voor pleit om probleemjongeren én hun broers en zussen uit hun gezin weg te halen en ze te plaatsen om te vermijden dat ze uitgroeien tot crimineeltjes. Ligt nu de oorzaak of net de oplossing thuis? Het huisarrest wordt vandaag alvast weer besproken. Dus goed om eerst die vraag eens te stellen.

Jeugdrechters hebben de handen vol, maar hoe moeten ze probleemkinderen aanpakken en vooral, waar kunnen die het best terecht? Minister van Justitie De Clerck is sterk voorstander om jonge criminelen vaker huisarrest te geven. "Een maand bij hun ouders, dat zullen de jongeren wel voelen", aldus De Clerck. Hij zag hierin de oplossing voor zowel de straffeloosheid als het plaatstekort in jeugdgevangenissen en -instellingen.

De politie van Den Haag ziet het anders: "Haal jonge criminelen en hun broers en zussen weg uit hun gezin. Het is daar dat ze ontsporen." Volgens deze denkpiste ligt niet de oplossing, maar net de oorzaak van jeugdcriminaliteit thuis. Ouders zouden vaak onverantwoord of helemaal niet optreden, zo redeneert de Haagse politie. Echt betrouwbare cijfers over jeugdcriminaliteit zijn er niet, maar uit de gegevens die wél voorhanden zijn, blijkt inderdaad dat een problematische opvoedingssituatie (POS) vaak als oorzaak voor jeugdcriminaliteit naar voor geschoven wordt.

Misschien is de maatregel van Den Haag wel drastisch, maar is die van De Clerck dan efficiënt? Zijn kabinet gelooft nog steeds dat huisarrest wel degelijk het probleem kan aanpakken en niet zal vergroten.

"Ik denk niet dat uithuisplaatsing een optie is”, aldus de woordvoerder van de minister. “Dat is niet alleen een zeer ingrijpende aanpak. Ten eerste: wat hebben de broers en zusjes ermee te maken? En ten tweede: waar ga je al die kinderen onderbrengen? Wij gaan verder met de maatregel van het huisarrest. We vinden het namelijk het belangrijkst om naar de jongere zelf te kijken en die opnieuw te integreren. Samenwerking en bekendmaking van de maatregel zijn belangrijk. De samenwerking met de ouders is heel belangrijk: als jongeren verplicht worden thuis te blijven, zijn ze constant onder toezicht van mama en papa. Dat zorgt voor meer structuur in hun leven dan als ze op straat hangen."

Op het kabinet is men duidelijk niet onder de indruk van de Haagse visie, die vertrekt van het uitgangspunt dat een problematische opvoedingssituatie jeugdcriminaliteit in de hand werkt. "Wij gaan er nog altijd van uit dat ouders hun verantwoordelijkheid nemen”, aldus de woordvoerder van minister De Clerck. “Dat wordt toch verwacht van ouders? Mochten we weten dat ouders de oorzaak zijn, kunnen we nog altijd andere of bijkomende maatregelen treffen. De rechter kijkt daar ook op toe. Als ouders medeplichtig blijken, dan worden zij bijvoorbeeld verplicht een ouderenstage te volgen. Maar we zien dat als een zeldzame situatie. We kijken niet echt eerst naar de ouders." (IV)