Próspera (officieel Próspera ZEDE) is een zogenaamde charterstad gelegen op het eiland Roatán in Honduras. Het valt onder een speciaal juridisch kader in Honduras dat “Zonas de Empleo y Desarrollo Económico” (ZEDE) wordt genoemd — zones voor werkgelegenheid en economische ontwikkeling — waarin Próspera een hoge mate van autonomie geniet ten opzichte van het nationale bestuur.
In Próspera worden eigen civiele en commerciële wetten toegepast, en bedrijven kunnen kiezen onder welk regelstel ze opereren. De stad past lagere belastingtarieven toe (bijvoorbeeld 1% bedrijfsinkomsten‐belasting) en biedt alternatieve juridische regimes zoals ‘arbitration’.
Het bestuur van Próspera komt tot stand via een raad van negen leden: vijf gekozen door inwoners en vier benoemd door de entiteit Honduras Próspera Inc. Belangrijke beslissingen vereisen een tweederdemeerderheid, waardoor Honduras Próspera Inc. effectief vetorechten heeft.
Toegang tot Próspera is gecontroleerd: bezoekers moeten een toeristisch toegangspas ondertekenen bij bewakers bij het toegangspunt. De stad heeft ook privatisering van voorzieningen (zoals water, elektriciteit, onderwijs) en contractering met private partners via een zogenaamde General Service Provider (GSP). (lees verder onder de afbeelding)
Hoewel Próspera wordt gepromoot als een “poort naar innovatie, ondernemerschap en vrijheid”, is het project omstreden. Critici wijzen op zorgen over soevereiniteit, gebrek aan transparantie, mogelijke onteigening van lokale gemeenschappen en juridische geschillen met de staat Honduras.
De wetgeving rond ZEDE’s is in 2024 door het hooggerechtshof van Honduras zelfs als ongrondwettelijk verklaard. Nog steeds beweert Próspera dat hun bestaande contracten hen bescherming bieden voor 50 jaar.
Lees het artikel op de mobiele website