Vanaf begin 2026 verandert het Belgische systeem van werkloosheidsuitkeringen ingrijpend. Wie langer dan twee jaar zonder werk zit, zal zijn recht op een werkloosheidsuitkering verliezen. Volgens de recentste cijfers van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) worden meer dan 113.000 mensen rechtstreeks door deze maatregel getroffen. Dat is fors meer dan de aanvankelijk genoemde 100.000.
De nieuwe regelgeving bepaalt dat langdurig werklozen maximaal twee jaar een uitkering kunnen ontvangen. Na die periode vervalt het recht, tenzij men opnieuw aan de slag gaat of aan bepaalde voorwaarden voldoet. Deze hervorming maakt deel uit van het beleid van de regering-De Wever en is bedoeld om langdurige werkloosheid terug te dringen.
Aanvankelijk werd gedacht dat de hervorming vooral mensen onder de 55 jaar zou raken. Bevoegd minister David Clarinval sprak eerder over 100.000 werkzoekenden jonger dan 55. Uit nieuwe cijfers blijkt echter dat ook meer dan 33.000 werklozen ouder dan 55 jaar hun werkloosheidsuitkering dreigen te verliezen. De impact op deze groep blijkt dus groter dan eerst werd aangenomen.
Er komt wél een uitzondering voor 55-plussers die meer dan dertig jaar hebben gewerkt. Deze mensen behouden hun werkloosheidsuitkering, ook na de tweejaarstermijn. De regering erkent daarmee dat het voor oudere werkzoekenden aanzienlijk moeilijker is om opnieuw een job te vinden. De uitzondering is dus beperkt, maar belangrijk voor wie een lange loopbaan achter de rug heeft.
Naast de reguliere werklozen verliezen ook ongeveer 2.000 mensen met een beschermingsuitkering hun recht op ondersteuning. Dit zijn mensen die door medische problemen slechts beperkt kunnen werken, maar niet officieel erkend zijn als volledig arbeidsongeschikt. Hun statuut verdwijnt in 2026, wat opnieuw een gevoelige groep treft. (lees verder onder de afbeelding)
De federale regering wil met deze hervorming langdurige werkloosheid actiever aanpakken. Men wil werkzoekenden sneller aanzetten tot re-integratie op de arbeidsmarkt. Volgens beleidsmakers moet het sociaal vangnet een tijdelijk hulpmiddel zijn, geen permanente situatie. Door een duidelijke grens te stellen op twee jaar, hoopt men de activering te stimuleren.
Hoewel de maatregel bedoeld is om mensen sneller aan werk te helpen, uiten vakbonden en armoedeorganisaties stevige kritiek. Zij vrezen dat tienduizenden mensen zonder inkomen komen te zitten, terwijl de arbeidsmarkt niet overal gelijke kansen biedt. Vooral ouderen, laaggeschoolden en mensen met gezondheidsproblemen dreigen uit de boot te vallen.
Werkzoekenden die in de gevarenzone zitten, doen er goed aan om zich tijdig te informeren en hun situatie te analyseren. Opleidingen volgen, heroriëntering, en actiever zoeken naar werk zijn mogelijke strategieën om hun recht op werkloosheidsuitkering te behouden of snel opnieuw in aanmerking te komen. Voor 55-plussers is het belangrijk te checken of ze aan de 30-jaarvoorwaarde voldoen.
De hervorming betekent een fundamentele verschuiving in hoe België omgaat met werkloosheidsuitkeringen. Ze legt meer verantwoordelijkheid bij de werkzoekende, maar roept tegelijk vragen op over solidariteit en de rol van de overheid. De komende jaren zal blijken of de maatregel leidt tot meer tewerkstelling, of eerder tot meer mensen in financiële problemen.
(Afbeeldingen: Unsplash)
Lees het artikel op de mobiele website