Een internationaal team van speleologische onderzoekers en technici richtte zijn vizier op de Hranice‑afgrond, een mysterieuze onderwatergrot in de buurt van Hranice, Tsjechië. Hun missie: tot de bodem afdalende en het diepste punt in kaart brengen.
Wat ze echter aantroffen, overtrof al hun verwachtingen – niet alleen qua diepte maar ook qua wetenschappelijke waarde. Ze stootten op unieke geologische kenmerken én een nieuw formatief proces dat tot op heden ongezien was in onderwatergrotten.
De Hranice‑afgrond is officieel erkend als de diepste met zoetwater gevulde onderwatergrot ter wereld. De ingang bevindt zich in een kleine bovengrondse holte, waarvan de bodem wordt bedekt door water dat temperaturen kent van 14,5 °C tot 18,8 °C. Duikteams ondervonden dat hun ROV (Remotely Operated Vehicle) beperkt werd door de lengte van de glasvezelkabel – de robot bereikte een diepte van 405 meter, maar dat was enkel het maximum van de kabel, niet de bodem van de grot. Daarmee versloegen ze de vorige houder van het record, de Pozzo del Merro in Italië, met 12 meter.
Aanvankelijk dacht men dat de grot slechts 200 m diep was, tot in 2014 de Poolse duiker Krzysztof Starnawski een smalle doorgang – een “squeeze passage” – ontdekte op ongeveer 200 m. Daarachter ligt een verticaal tunnelstelsel dat verder afdaalde tot minstens 384 m, gemeten met een sonde.
In daaropvolgende duiken in 2015–2016 breidden de onderzoekers deze passage uit, maakten verdere exploratie mogelijk tot 869 m via duiken en bereikten met een ROV 1 214 m. Tijdens de recente expeditie stuurden ze opnieuw een ROV vanaf 200 m, en die bereikte 404 m – opnieuw op de limiet van de kabel – maar zag geen bodem. (lees verder onder de afbeelding)
Uniek aan de Hranice‑afgrond is het geologische proces ervan: in plaats van karstvorming door infiltrerend regenwater, werd de grot van onderop gevormd door opborrelend heet mineraalwater dat oploste in de kalksteen, vergelijkbaar met vulkanische activiteit. Dit verklaart de verticale structuur en afwijking van de meer typische grotten. Ook rapporteerden duikers dat de watermineralen hun huid irriteerden, een direct gevolg van deze thermale dynamiek .
Officieel staat de Hranice‑afgrond geregistreerd op 405 meter, waarmee het records verbrak én world recordhouder werd voor met zoetwater gevulde grotten. Omdat de kabel de ROV tegenhield, kon men niet bevestigen dat dit de daadwerkelijke bodem is. Seismisch onderzoek uit 2020 suggereert dat de grot mogelijk meer dan 828 m diep is, ruim het dubbele van de tot nu toe officiële meting. Als die schatting klopt, zou de afgrond net zo diep zijn als een wolkenkrabber van meer dan 80 verdiepingen.
(Bron en afbeeldingen: National Geographic)
Lees het artikel op de mobiele website