Dit is het loon van een leerkracht lager onderwijs in België: "Interessante verloning, maar stressvolle job"

Het onderwijs staat in België voor een enorme uitdaging: een nijpend lerarentekort. Tegelijkertijd vraagt de samenleving om steeds meer kwaliteit van leerkrachten, ook in het lager onderwijs. In die context is het cruciaal dat toekomstige en huidige leerkrachten een realistisch beeld krijgen van hun vergoeding. Wat verdienen zij eigenlijk – en is dat aantrekkelijk genoeg om voor deze sector te kiezen?

Hoe wordt het loon van leerkrachten bepaald?

In België is het loon van leerkrachten in het onderwijs geen willekeurig bedrag, maar het resultaat van een gestructureerd systeem. Dat systeem houdt rekening met drie cruciale factoren:

1. Loonschaal (barema), bepaald door diploma en bekwaamheidsbewijs.
2. Geldelijke anciënniteit, oftewel het aantal dienstjaren in het onderwijs.
3. Statuut, of je tijdelijk werkt of vastbenoemd bent. 

Daarnaast worden lonen automatisch geïndexeerd bij stijgende levensduurte, volgens een afgesproken spilmechanisme. Ook extralegale voordelen – zoals eindejaarspremie, laptop of fietsvergoeding – maken deel uit van het plaatje, en verschillen per school en regio.

Het startloon in lager onderwijs

Voor een leerkracht met een bacheloropleiding in lager onderwijs (salarisschaal 148), zonder anciënniteit en in tijdelijke dienst, ligt het bruto maandsalaris rond € 3.133,61. Wie vast benoemd is en na 10 jaar werkt, verdient ongeveer € 3.905,06 bruto, en na 20 jaar loopt dat op tot € 4.736,73 bruto.

Voor tijdelijk aangestelden met beperkt diploma (schaal 121) liggen de bedragen startend rond € 2.782,46 bruto, oplopend tot € 4.391,89 bruto na 20 jaar. Het verschil is dus niet alleen functioneel, maar ook structureel – diploma en statuut spelen een doorslaggevende rol.

Groei door ervaring

Ervaring wordt in de verloning duidelijk beloond. Gemiddeld verdient een startende leerkracht rond € 3.159 bruto per maand in alle onderwijsniveaus gecombineerd, maar vanaf 6 jaar ervaring schiet dit op tot bijna € 4.000 bruto.

Met 11 jaar ervaring wordt dat gemiddeld € 4.624, en na 20 jaar ligt het gemiddelde bruto‑loon zelfs rond € 5.011 per maand. Bij meer dan 30 jaar kan dit zelfs € 5.929 tot € 5.985 bruto halen. Dit toont de sterke invloed van anciënniteit op de salarisopbouw. (lees verder onder de afbeelding)

Netto-salaris: wat blijft er over?

Bruto- en nettosalarissen liggen vaak ver uit elkaar. Zo start een leerkracht in het lager onderwijs met een netto van ongeveer € 2.261, oplopend tot € 2.628 netto na 10 jaar, en € 3.012 netto na 20 jaar.

Jonge leerkrachten zonder anciënniteit beginnen met ongeveer € 2.033 netto, waarvan na 10 jaar ongeveer € 2.340, en na 20 jaar € 2.624 netto overblijft. Dat komt neer op een netto/belos verhouding van ongeveer 60–70 % van het bruto‑bedrag, afhankelijk van gezinssituatie en fiscale verminderingen.

Extralegale voordelen en regionale variatie

Naast het basisloon zijn er extra voordelen mogelijk: eindejaarspremie, laptop, fietsvergoeding, maaltijdcheques of internetvergoeding. Gemiddeld profiteren leerkrachten van zo’n 5 à 6 extralegale voordelen.

Daarnaast spelen regio en geslacht vaak een rol. Zo rapporteert Jobat hogere gemiddelde lonen in Brussel (± € 4.894 bruto) en lagere in West‑Vlaanderen (ongeveer € 4.288 bruto). Mannen in het onderwijs verdienen trouwens gemiddeld meer (± € 4.902 vs € 4.361) – wat deels verklaard wordt door verschillen in onderwijsniveau en deeltijds vs voltijds werk.

Slotbeschouwing

Samengevat: een leerkracht lager onderwijs in België begint met een bescheiden bruto‑loon (tussen € 2.800 en € 3.100), afhankelijk van diploma en statuut. Met anciënniteit stijgt dat tot € 4.700–5.000 bruto na 20 jaar. Netto blijft daar € 2.300 tot € 3.000 van over.

Hoewel het loon niet exorbitant is, bieden de automatische indexeringen, extralegale voordelen en aanzienlijke verlofdagen een stabiel en aantrekkelijk carrièrepad. Echter, regionale verschillen, geslachtskloof, en variërende extralegale voordelen blijven aandachtspunten. Voor wie de job met hart en ziel uitoefent – met oog voor de ontwikkeling van kinderen – kan dit loonmodel als eerlijk en duurzaam beschouwd worden.

(Bron: Onderwijs Vlaanderen - Afbeeldingen: Freepik)