Waarom 2 op de 3 Belgen zich mateloos storen aan dit verkeersgedrag: "Alles wordt plots onvoorspelbaar"

Verkeer is meer dan verplaatsing van A naar B – het is ook een sociale ruimte. Iedereen zit in zijn eigen voertuig, maar toch zijn we voortdurend afhankelijk van de gedragingen van anderen. En net daar wringt het schoentje. Veel Belgen ergeren zich aan onvoorspelbaar, asociaal of ronduit gevaarlijk gedrag van andere weggebruikers. Uit tal van mobiliteitsstudies blijkt dat de kleinste misstappen – soms onbedoeld, soms uit gemakzucht – bij anderen grote frustraties veroorzaken.

Geen onschuldige ergernissen

Dat deze ergernissen alledaags zijn, wil niet zeggen dat ze onschuldig blijven. Volgens het verkeersinstituut Vias leidt frustratie in het verkeer steeds vaker tot roekeloos gedrag en zelfs fysieke agressie. Het loont dus de moeite om te begrijpen waar de ergernissen precies vandaan komen – en wie weet, kunnen we er met z’n allen iets aan doen.

Een paar gedragingen steken er met kop en schouders bovenuit als het gaat om verkeersfrustraties. Wat blijkt? De grootste ergernis zit vaak in een klein gebaar… of net het uitblijven ervan.

Middenstrookrijders

Een veelgehoorde frustratie op snelwegen is het fenomeen van de zogenaamde “middenstrookrijders”. Dat zijn bestuurders die koppig op het middelste of zelfs linkerrijvak blijven rijden, ook al is de rechterstrook volledig vrij. Volgens een studie van VAB en Touring ergert meer dan 65% van de Belgen zich hieraan. In Vlaanderen én Wallonië wordt dit gedrag als hinderlijk beschouwd, en dat is begrijpelijk: het vertraagt het verkeer, veroorzaakt onnodige inhaalmanoeuvres en draagt bij aan gevaarlijke situaties.

Mobiliteitsexperts waarschuwen al jaren dat dit gedrag niet alleen irritant, maar ook illegaal is. Toch lijkt het gedrag hardnekkig. Vaak speelt onwetendheid of een vals gevoel van veiligheid een rol. Maar voor de achterliggers werkt het vooral op de zenuwen – en dat is voer voor opstoppingen én conflicten. (lees verder onder de afbeelding)

Geen richtingaanwijzer

Op de absolute eerste plaats van verkeersergernissen bij Belgen staat... het niet gebruiken van de richtingaanwijzer. Volgens een grootschalige enquête van VAB onder meer dan 3.500 respondenten ergert maar liefst 66,9% van de Vlamingen zich aan dit gedrag. Ook Touring bevestigt: 65% van de ondervraagden noemt het de grootste bron van frustratie in het verkeer.

En dat is logisch. Richtingaanwijzers zijn hét communicatiemiddel bij uitstek in het verkeer. Ze geven aan wat je van plan bent – of je wil afslaan, invoegen, uitwijken. Wanneer die communicatie ontbreekt, worden handelingen plots onvoorspelbaar. Dat zorgt voor verwarring, plots remmen, nodeloze vertraging… en vooral: ergernis. Dat zo'n eenvoudig gebaar vaak wordt vergeten of bewust genegeerd, maakt het des te frustrerender voor wie wél probeert hoffelijk te rijden.

Bumperkleven

Op korte afstand rijden is niet alleen onbeleefd, het is ook ronduit gevaarlijk. Toch behoort bumperkleven tot de vaste top drie van ergernissen op de Belgische wegen. 65,8% van de bestuurders zegt zich hieraan te storen. Bij Vias en HLN noemt zelfs een aanzienlijk deel dit hun grootste frustratie – variërend van 14 tot 17%, afhankelijk van de verkeerssituatie.

Het probleem met bumperkleven is tweevoudig: het verhoogt de kans op een kop-staartbotsing aanzienlijk, én het verhoogt de stress bij de voorligger. Mensen voelen zich opgejaagd of bedreigd, wat op zijn beurt weer kan leiden tot impulsief rijgedrag. Het is een vicieuze cirkel die iedereen nerveuzer en onveiliger maakt.

Smartphonegebruik aan het stuur

Een andere veelvoorkomende ergernis is het gebruik van de gsm tijdens het rijden. Denk aan sms’en aan de lichten, scrollen op sociale media in de file of zelfs video’s kijken tijdens het rijden. Bijna 60% van de Vlamingen noemt dit gedrag irritant tot ronduit gevaarlijk. In bebouwde kommen en op snelwegen geldt dit bij 12 tot 21% zelfs als de nummer één ergernis.

Hoewel het gebruik van een gsm achter het stuur wettelijk verboden is (tenzij handsfree), blijven veel bestuurders zich eraan bezondigen. De gevolgen zijn nochtans bekend: tragere reacties, onoplettendheid en verhoogde kans op ongevallen. Toch lijkt het gevoel “even snel iets checken” sterker dan het besef van de risico’s. (lees verder onder de afbeelding)

Onzichtbare fietsers

Fietsers maken terecht meer en meer deel uit van het verkeer, maar dat betekent ook dat ze zich aan dezelfde basisregels moeten houden. Een opvallende ergernis onder automobilisten – 70% stoort zich eraan – is het ontbreken van fietsverlichting in het donker. Daarbij komt ook de opkomst van speedpedelecs die vaak zonder duidelijke signalering op hoge snelheid voorbij zoeven.

Volgens mobiliteitsorganisaties zoals VAB en Gocar ergert 95% van de Belgische automobilisten zich aan minstens één vorm van fietsgedrag. De grootste ergernissen zijn: geen verlichting, onverwachte manoeuvres, en fietsen naast elkaar op smalle wegen. Het gebrek aan zichtbaarheid of voorspelbaarheid maakt veel bestuurders nerveus – en dat verhoogt de kans op conflicten.

Illegaal en dubbel parkeren

Een hardnekkige bron van ergernis, vooral in stedelijke gebieden zoals Brussel of Luik, is het illegaal of dubbel parkeren. In Wallonië zegt 81% van de ondervraagden zich daaraan te storen. Ook in Vlaamse steden en randgemeenten neemt deze frustratie toe. Vaak gaat het om “even snel iets ophalen” of “maar een minuutje”, maar voor andere weggebruikers betekent het: blokkade, chaos en filevorming.

Dubbel parkeren hindert niet alleen vlot verkeer, het kan ook noodsituaties in de weg staan. Ambulances of bussen kunnen vast komen te zitten, of fietsers worden gedwongen om op de rijweg te rijden. De ergernis is dan ook meer dan begrijpelijk.

Conclusie: kleine gebaren, grote frustraties

Wat vooral opvalt in al deze ergernissen, is dat ze vaak terug te voeren zijn op gebrek aan communicatie en respect. Of het nu gaat om richtingaanwijzers, bumperkleven of dubbel parkeren – het zijn stuk voor stuk gedragingen die voortkomen uit nonchalance, egoïsme of haast. Het goede nieuws? Deze ergernissen zijn relatief eenvoudig te vermijden. Een beetje hoffelijkheid, aandacht en verkeersdiscipline kunnen al een groot verschil maken. En dat begint met iets zo eenvoudigs als… je richtingaanwijzer gebruiken.

(Afbeeldingen: Unsplash)