Waarom je beter goed nadenkt over vervroegd pensioen: "Lijkt aantrekkelijk, maar het is geen kleine stap"

Vervroegd met pensioen gaan klinkt voor velen als een droom: eindelijk tijd voor jezelf, reizen, of rust na jarenlange inzet. Zeker wanneer het financiële verschil met het wettelijk pensioenbedrag beperkt lijkt, is de verleiding groot. Toch is het belangrijk om niet te overhaasten. Vervroegd pensioen brengt structurele gevolgen met zich mee – financieel, fiscaal én mentaal – die vaak onderschat worden. In dit artikel ontdek je waarom je in België beter goed nadenkt voordat je die beslissing neemt, en waarom het loont om verder te kijken dan het onmiddellijke maandelijkse verschil.

Het loopt op in de praktijk

Elke maand vervroegd pensioen betekent een blijvende korting op je wettelijk pensioen: typisch ± 1/45 per jaar minder, wat in de praktijk snel enkele tientallen tot honderden euro’s per maand scheelt. Die korting stapelt jaar na jaar op, wat betekent dat je ook op lange termijn minder krijgt, en dat komt echt hard aan in je totaalplaatje.

Hogere fiscale druk op aanvullend pensioen

Neem je vervroegd pensioen op vóór de wettelijke pensioenleeftijd, dan betaal je op je aanvullend pensioen een fictieve rente die vaak hoger is en dat over een langere periode. Bovendien worden vroegere opnames zwaarder belast dan wanneer je doorwerkt tot de wettelijke leeftijd, waardoor je netto minder overhoudt. Een belangrijk financieel aspect dat niet over het hoofd mag worden gezien.

Verliezen van extra pensioenopbouw

Door vroeger te stoppen, geef je de kans op extra pensioenopbouw in de tweede pijler én de wettelijke bonus die je krijgt bij doorwerken, op. Sinds juli 2024 is er bovendien een hervormde pensioenbonus die tot € 11.782 netto per extra werkjaar kan opleveren – met een maximale bonus van € 35.347 bij wie vanaf vervroegd pensioen al een lange loopbaan had. Door te vroeg te stoppen laat je dit potentieel flink liggen.

Minder jaren vermogen laten renderen

Vroeg stoppen betekent ook minder tijd om te sparen en te beleggen, waardoor je kapitaal veel minder groeit door rente-op-rente. De laatste jaren voor pensioen zijn net die waarin je vermogen sterk groeit. Zonder strategische voorbereiding loop je het risico dat je draagvlak voor je levensstijl na pensioen niet op peil is.

Sociale en mentale impact onderschat

Vervroegd pensioen kan positief lijken, maar vaak ervaren mensen verlies van sociale structuur, zingeving en zelfs mentale en fysieke gezondheid. Je werk vervult een rol in je identiteit en ritme, en zonder goede invulling kan vervroegd stoppen leiden tot maatschappelijke isolement of verveling – iets waar je idealiter reeds op voorbereidt. (lees verder onder de afbeelding)

Strikte voorwaarden en risico’s

De toegang tot vervroegd pensioen is onderhevig aan strikte voorwaarden: loopbaanduur, leeftijd, eventuele “effectieve tewerkstelling” van minimaal 35 jaar, en regels rond bijverdiengrenzen. Wie niet aan alle criteria voldoet, riskeert boetes, gemiste rechten of zelfs terugbetalingen. Het systeem is complex, foutgevoelig en verandert eveneens regelmatig.

Een weldoordachte, holistische keuze maken

Een goed pensioenbesluit houdt rekening met fiscaal, financieel en sociaal welzijn. Werkgevers en banken raden aan om je pensioenplanning op maat te laten doen, minstens 10 jaar vooraf . Simuleer op mypension.be, overleg met een financieel planner en let op lange termijn. Zo vermijd je dat de ogenschijnlijk kleine maandelijkse klacht leidt tot grote nadelen op langere termijn.

Conclusie

Vervroegd pensioen in België kan aantrekkelijk lijken, maar het is verre van een kleine stap. De financiële impact – lagere wettelijke én aanvullende pensioenuitkering, hogere belastingen, gederfde bonus – kan structureel zijn. Daarnaast spelen niet‑financiële elementen zoals gezondheid, sociale verbondenheid en wettelijke regels een cruciale rol. Staar je dus niet blind op de schijnbaar geringe besparing, maar neem de tijd om een doordachte, volledige pensioenstrategie uit te werken.

(Bron: Curalia, HLN - Afbeeldingen: Freepik)