Zoveel tijd verliezen Belgen jaarlijks in de file: "Dit betekent ook aanzienlijk economisch verlies"

Volgens recente metingen van het Belgian Mobility Dashboard staan Belgen gemiddeld ongeveer 40 uur en 51 minuten per jaar stil in de file. Dit is een stijging ten opzichte van vorige jaren, waarbij de vertragingen langzaam maar zeker toenemen. In sommige regio’s, met name pendelroutes naar steden als Brussel of Antwerpen, loopt dit zelfs op tot 50 uur of meer per jaar.

Waar en wanneer gaat het mis?

De grootste tijdverliezen doen zich voor in en rond de grotere stedelijke gebieden. Denk aan de Brusselse ring (R0), de Antwerpse ring (R1), de E40 tussen Leuven en Brussel, en de E17 richting Antwerpen. Vooral tijdens de spitsuren worden wegen overbelast, wat tot files leidt. Toch is het probleem niet meer beperkt tot de ochtend- en avondspits: ook overdag kunnen ongevallen, wegwerkzaamheden of weersomstandigheden files veroorzaken.

Wat kost dat aan de economie én de reiziger zelf?

Dat stil staan in de file betekent niet alleen frustratie – het heeft ook een stevige impact op de portemonnee en de economie. Voor de Vlaamse hoofdwegen alleen al werd het economische verlies door files in de eerste helft van 2024 geschat op 2,7 miljard euro, wat zo’n 0,57% van het BBP is. Voor de reiziger betekent het extra brandstofverbruik, slijtage van auto-onderdelen, verspilde tijd en vaak ook extra stress.

Trends: neemt het tijdverlies toe?

Ja — verschillende indicatoren wijzen op een verergering van de situatie. De gemiddelde filezwaarte (hoe lang mensen per dag stilstaan) is gestegen, evenals de lengte van de files. Daarnaast steken wegwerkzaamheden, incidenten en structurele tekorten in wegeninfrastructuur vaker de kop op als belangrijke oorzaken van files. De verwachting is dat de totale verliezen — zowel economisch als qua tijd — verder zullen toenemen als er niet geïnvesteerd wordt in mobiliteitsoplossingen. (lees verder onder de afbeelding)

Wat kunnen pendelaars en beleidsmakers doen?

Er zijn opties op verschillende niveaus:

• Voor pendelaars: vertrek buiten de spits indien mogelijk; gebruik navigatie-apps die real-time verkeersinfo en alternatieve routes geven; overweeg telewerken of flexibelere werktijden.
• Voor bedrijven & werkgevers: moedig thuiswerk aan of gespreide werkuren; mobiliteitsbudget of carpoolovereenkomsten inzetten.
• Voor overheden: investeren in openbaar vervoer, uitbreiding en onderhoud van infrastructuur, slimme verkeersleidersystemen, en beleid dat autospreiding kan verkleinen.

Conclusie: een groot maar veranderbaar probleem

In België verliest de gemiddelde automobilist jaarlijks zo’n 40 tot 50 uur in de file — wat neerkomt op minstens één volle werkweek per jaar waarin je letterlijk niets vooruitkomt. Het is een groot nadeel voor tijd, geld én welzijn. Maar: het is geen onvermijdelijke situatie. Met slimme keuzes op individueel niveau, gecombineerd met structurele investeringen, valt er veel winst te behalen.

(Afbeeldingen: Unsplash)