Na de ontploffing in Izegem: zijn hybride wagens een tikkende tijdbom én (veel) gevaarlijker dan volledig elektrische auto's?

In Izegem vond afgelopen zaterdag een spectaculaire ontploffing plaats: in een garagebox in de Baron de Pélichystraat ging een hybridewagen rond 19u45 onverwacht de lucht in, wat aanzienlijke schade veroorzaakte aan het omringende appartementsgebouw.

Opnieuw in brand

Vandaag (maandag) vloog de wagen op nieuw spontaan in brand, vermoedelijk door interne chemische reacties in de batterij. De brandweer gaf aan dat men de batterij idealiter uit de auto had willen verwijderen, maar dat deze niet bereikbaar was door het puin. Daarom worden er extra wachtmaatregelen genomen om heropflakkeringen te kunnen opvangen en gecontroleerd te laten uitbranden.

Bij de ontploffing vielen naar verluidt geen gewonden, maar de materiële schade is fors: zes van de zeven appartementen werden voorlopig vrijgegeven; één verblijf is onbewoonbaar verklaard. Bewoners uitten terecht hun zorgen: “zolang die batterij nog in de auto zit, voel ik me hier niet veilig.”

Zijn hybride auto’s gevaarlijker dan volledig elektrische auto’s (EV’s)?

Het voorval in Izegem nodigt uit tot een bredere discussie: zijn hybride auto’s gevaarlijker dan volledig elektrische auto’s (EV’s)? Hieronder een overzicht van factoren die dat kunnen beïnvloeden.

1. Complexere aandrijflijn (brandstof + batterij)

Hybride auto’s combineren doorgaans een verbrandingsmotor (benzine of diesel) met een elektrische aandrijving (batterij + elektromotor). Daardoor zijn ze in essentie twee systemen in één voertuig. Die combinatie brengt extra complexiteit, zoals brandstofleidingen, een hogedrukbrandstoftank, elektrische bedrading, en de batterij-module.

Bij brand of storing kunnen beide systemen meespelen: de brandstof kan ontbranden, en de batterij kan thermisch falen (bijv. “thermal runaway”). Bij een puur elektrisch voertuig is er geen brandstofleidingsysteem — waardoor één potentieel brandmechanisme wegvalt.

2. Thermische runaway en heropflakkeringen

Lithium-ionbatterijen (zoals die in hybride en elektrische auto’s) kunnen bij beschadiging, kortsluiting of oververhitting een fenomeen ondergaan dat thermische runaway heet: een zichzelf versnellend proces van temperatuurstijging, waarbij cel na cel ontsteekt.

Een bijzonder kenmerk is dat zo’n batterij na een eerste blussing vaak opnieuw kan ontbranden (heropflakkering). In het Izegem-geval wijst de brandweer erop dat juist die heropflakkering typisch is wanneer een hybridewagen intern kortsluiting heeft gemaakt.

3. Statistieken: hybride auto’s meer brandincidenten?

Sommige analyses tonen aan dat hybride voertuigen in bepaalde landen een slechter brandrecord hebben dan zowel conventionele brandstofauto’s als volledig elektrische voertuigen. Bijvoorbeeld, in een opname gebaseerd op Amerikaanse cijfers werd beweerd dat hybride auto’s 3.474,5 brandincidenten per 100.000 verkopen hadden, tegenover 1.529,9 voor benzineauto’s en slechts 25,1 voor EV’s.

(Dergelijke cijfers moeten wel met voorzichtigheid bekeken worden: ze hangen af van registratie, gebruikspatronen, landen, meldingsgraad, en de leeftijd van voertuigen.)

4. Moeilijkheden bij blussen en brandweertechniek

Bij een brand in een hybride voertuig moet de brandweer zowel brandstofbronnen (denk aan tank, leidingen, olie) als elektrische componenten (kleine kabels, hoogspanningscircuits, batterijmodules) in de gaten houden. Dat vergt gespecialiseerde training en equipment.

In België is een voorbeeld bekend: in Leuven werd een brandende hybridewagen zelfs in een watergevulde container ondergedompeld om de batterijcellen te koelen en heropflakkering te voorkomen. Bij elektrische voertuigen wordt vergelijkbare koeltechniek ook toegepast, maar daar is slechts één belangrijke systeem (de batterij) het aandachtsgebied. (lees verder onder de afbeelding)

5. Risico door combinatie van systemen

Omdat hybride auto’s zowel brandstoftanks als elektrische systemen in zich hebben, kunnen de verschillende storingen elkaar versterken. Bijvoorbeeld: een botsing die de brandstofleiding beschadigt én schade veroorzaakt aan de batterij kan leiden tot gelijktijdige brand van brandstof en batterij. In een puur elektrisch voertuig ontbreekt dat extra “brandbare” element (brandstof), wat het risico van gecombineerde storingen vermindert.

Complexe veiligheidsrisico’s

Het voorbeeld van Izegem toont hoe een hybridewagen, in een relatief alledaagse situatie (garagebox), tot een gevaarlijke explosie en brand kan leiden, met heropflakkeringen als complicerende factor. Het incident onderstreept dat hybrides inderdaad complexe veiligheidsrisico’s kunnen inhouden, juist vanwege hun combinatie van brandstof- en batterijtechnologie.

Toch is het belangrijk om nuance te bewaren:

• Volledig elektrische wagens zijn niet vrij van risico’s — batterijen kunnen falen, kortsluiten en brand veroorzaken.
• De relatieve veiligheid hangt sterk af van ontwerp, bewaking van batterijsystemen, thermisch beheer, bescherming tegen oververhitting, sensoren, en onderhoud.
• Veel van de gevaren die bij hybride voertuigen opduiken, kunnen in het ontwerp en de systeembeveiliging al worden ingeperkt.

(Afbeeldingen: Unsplash)