Leegstaande huizen spotgoedkoop aangeboden in Japan, maar er zit een addertje onder het gras

Online duiken steeds vaker advertenties op waarin Japanse huizen worden aangeboden voor verrassend lage prijzen. In filmpjes van influencers lijkt het soms wel alsof je voor een appel en een ei een charmante woning in een schilderachtig Japans dorp kunt kopen. Op sociale media tonen ze oude, karaktervolle panden met bergen potentieel, en dat voor bedragen waar je in België amper een garage voor krijgt. “Het lijkt heel aanlokkelijk”, zegt Japan-correspondent Anoma van der Veere, “maar vaak is het te mooi om waar te zijn.”

Groeiend overschot aan ongebruikte woningen

De populariteit van die zogenoemde akiya’s, leegstaande huizen in Japan, is geen toeval. Japan kampt al jaren met een groeiend overschot aan ongebruikte woningen. Meer dan 9 miljoen panden staan volgens officiële statistieken leeg. De belangrijkste oorzaken zijn de vergrijzing van de bevolking en de aanhoudende trek naar de steden. “Japan vergrijst behoorlijk hard”, legt Van der Veere uit. “Tegen 2040 zal meer dan een derde van de bevolking ouder zijn dan 65. En de geboortecijfers dalen nog steeds.” (lees verder onder de afbeelding)

Influencers promoten huizen

Als ouderen overlijden, erven hun kinderen vaak een woning in een landelijke regio. Maar die kinderen zijn intussen verhuisd naar stedelijke gebieden zoals Tokio of Osaka voor werk of studie. De leegstaande huizen blijven achter – vaak ruim, omgeven door landbouwgrond, maar ook duur om te onderhouden. Veel erfgenamen laten ze daarom liever links liggen. Gemeenten proberen op allerlei manieren iets te doen met deze ‘vergeten panden’ – en daar komen de influencers in beeld.

“Influencers worden regelmatig uitgenodigd door lokale makelaars of overheden om de huizen op sociale media te promoten”, vertelt Van der Veere. Ze tonen dan woningen die voor 10.000 à 20.000 euro te koop staan op prachtige locaties. In ruil krijgen ze niet alleen veel online bereik, maar soms ook een premie bij verkoop. Sommige influencers kopen zelf een pand, knappen het op, filmen het hele proces en verkopen het huis vervolgens voor een veelvoud van de aankoopprijs. “Er valt dus lekker wat geld te verdienen aan buitenlandse kopers.” (lees verder onder de afbeelding)

Addertje onder het gras

Maar er schuilen grote risico’s achter het sprookje. “Veel van die huizen zijn gebouwd in de jaren 60 of eerder, en hebben sindsdien heel wat aardbevingen of stormen doorstaan”, waarschuwt Van der Veere. “Een Japanner weet dat zo’n huis niet veilig meer is, maar voor een Belg of Amerikaan is dat moeilijker in te schatten.” Dat verklaart waarom de lokale bevolking de huizen vaak links laat liggen, terwijl buitenlandse kopers op het eerste gezicht een buitenkansje zien.

Wat kost zo'n huis in Japan?

Toch loopt het voor velen niet goed af. Van der Veere haalt het voorbeeld aan van een Amerikaans koppel dat een huis kocht in Fujino voor zo’n 20.000 euro. “Toen ze het pand bezochten, bleek de fundering verzakt en moesten het plafond en andere delen volledig herbouwd worden. Alles samen liep de renovatiekosten op tot meer dan 200.000 euro.” En daarmee is het ‘koopje’ plots een financiële valkuil. Volgens Van der Veere zijn er lokaal steeds meer signalen dat Europese en Amerikaanse kopers zich verkijken op de ware staat van deze panden. “Wat doe je liever?” vraagt hij retorisch. “Betaal je 200.000 euro om een huis bewoonbaar te maken, of verhuis je – net als de jonge Japanners – gewoon naar een plek die wél toekomst heeft?”

(Bron: VRT - Afbeeldingen: Unsplash)