Onderzoeksleider Bende van Nijvel aan de kant geschoven (+ volledig dossieroverzicht)

Commissaris Eddy Vos, de topspeurder die al vijftien jaar op zoek is naar de Bende van Nijvel, is aan de kant geschoven als onderzoeksleider van de cel Waals-Brabant. Voordien was de kans klein dat dit 1,2 miljoen bladzijden tellende dossier zou opgelost geraken, nu zal het onmogelijk worden.
Eerst en vooral moet er immers iemand gevonden worden die zich kan inwerken in het onderzoek. Bovendien zal dat snel moeten gebeuren, want de feiten zullen in 2015 definitief verjaren.
Officieel is de commissaris overgeplaatst in het kader van een reorganisatie, maar er wordt gefluisterd dat hij het slachtoffer is geworden van een interne machtsstrijd.

Om je geheugen nog eens op te frissen hebben we alle gebeurtenissen omtrent de Bende van Nijvel op een rijtje gezet:

Overzicht van de feiten
13 maart 1982: een winkeldiefstal in Dinant. Een geweer met een lange loop wordt buitgemaakt.

14 augustus 1982: overval op een kruidenierszaak in het Franse Maubeuge. Er vallen geen slachtoffers, maar de kruidenier mist thee, wijn en champagne.

30 september 1982: overval op een wapenhandelaar in Waver. Eén agent wordt gedood en een vijftiental wapens, waaronder machinepistolen, buitgemaakt.

23 december 1982: het doelwit is een restaurant in Beersel.eén persoon wordt dood gefolterd. Borden, koffie, wijn en champagne wordt buitgemaakt.

12 januari 1983: een taxichauffeur wordt vermoord in Bergen.

11 februari 1983: Delhaize Genval wordt overvallen. Er vallen geen dodelijke slachtoffers, omgerekend wordt zo’n 17.200 euro buitgemaakt.

25 februari 1983: overval op een Delhaize in Ukkel. Ook hier vallen geen doden, 15.000 euro wordt buitgemaakt.

3 maart 1983: Colruyt Halle wordt overvallen. De balans is één dode en omgerekend 17.500 euro aan buit.

7 mei 1983: overval op de GB van Houdeng-Goegnies. Geen doden, wel 20.000 euro buitgemaakt.

10 september 1983: textielbedrijf Wittock-Van Landeghem in Temse is het doelwit. Er valt één dode en er worden zeven kogelvrije vesten gestolen.

17 september 1983: de Colruyt in Nijvel. Over een buit is niets bekend, maar er vallen wel drie doden waaronder één agent.

2 oktober 1983: restaurant Aux Trois Canards in Ohain. De uitbater laat het leven en zijn auto wordt gestolen.

7 oktober 1983: overval op de Delhaize in Beersel. Er valt één dode en de kassa wordt een goeie 32.200 euro lichter gemaakt.

1 december 1983: er wordt een juwelier in Anderlues overvallen. Het resultaat is, dat er twee doden vallen en enkele juwelen gestolen.

27 september 1985 moet de Delhaize in Eigenbrakel er aan geloven. Er vallen drie doden, ongeveer 5.000 euro wordt buitgemaakt.

27 september 1985: Delhaize Overijse. Vijf doden, exact 991.103 BEF of 24.568 euro wordt buitgemaakt.

9 november 1985: Delhaize Aalst: acht doden, ongeveer 23.250 euro wordt buitgemaakt.

De totaalbalans is 28 doden en 6 à 7 miljoen BEF oftewel 150.000 à 175.000 euro wordt buitgemaakt.

Het dossier

Het onderzoek naar de Bende van Nijvel bleef tot heden zonder concreet resultaat. Dat kwam onder meer doordat het aanvankelijk verspreid was over arrondissementen en politiediensten die meer oog leken te hebben voor elkaar en voor de publieke opinie, dan voor de waarheid.

Het parket van Dendermonde was - in de ogen van de pers - het meest voortvarend in zijn aanpak, maar kon zich slechts met een klein deel van het dossier bezighouden. De centralisatie van het dossier in Charleroi oogstte veel kritiek. Toch kwam er daarna pas enige lijn in het onderzoek. De feiten lagen toen echter al vijf of meer jaar terug, waardoor het behalen van resultaat almaar moeilijker werd.

Het parket in Bergen beschuldigde de zogenoemde 'Borains' - een groepje randfiguren uit de Borinage - ervan de Bende-misdrijven van 1982 en 1983 te hebben gepleegd. De rechtbank in 1988 sprak ze vrij. De aanklacht was louter gebaseerd op tegenstrijdige, onder dwang verkregen bekentenissen en onjuist ballistisch onderzoek.

Van de overvallen in 1985 werd slechts eenmaal iemand officieel verdacht: Philippe De Staercke, een beroepsmisdadiger die in 1987 tot twintig jaar werd veroordeeld voor een reeks andere feiten. In mei 2001 werden de beschuldigingen tegen hem in verband met de Bende van Nijvel ingetrokken bij gebrek aan bewijs. De Staercke zou voor de overval in Aalst op verkenningstocht zijn geweest. De vroegere woonwagenbewoner uit de Brusselse zuidrand beantwoordde in veel opzichten aan het daderprofiel. Dat werd echter pas opgesteld nadat de beschuldigingen tegen hem werden ingetrokken.

In de media werden ook de vroegere rijkswachters Madani Bouhouche en Robert Beijer veelvuldig als betrokkenen genoemd, evenals hun vroegere kennis Jean Bultot. Hoewel Bouhouche en Beijer een reeks spraakmakende misdrijven op hun kerfstok hadden - waar ze ook voor veroordeeld werden - zijn er geen concrete bewijzen die hen verbinden met de Bende van Nijvel. De geruchten hierover blijven echter hardnekkig, mede omdat bij Bouhouche plannen werden aangetroffen om warenhuizen af te persen.

Bultot was in de jaren tachtig adjunct-directeur van de gevangenis in Sint-Gillis. Hij was, evenals Bouhouche, een fanatiek beoefenaar van de schietsport practical shooting. Ook kende hij De Staerke. Hij werd verdacht van heling, vluchtte naar Paraguay en later Zuid-Afrika, vanwaar hij de ene na de andere theorie over de Bende van Nijvel spuide aan wie het maar horen wilde.

Het onderzoek naar de Bende van Nijvel dreigde in de late jaren negentig stil te vallen, maar kreeg in 1998 een nieuwe impuls door een tweede parlementaire enquête, geleid door Tony Van Parys. De eindconclusie was dat, anders dan de media vaak hebben bericht, sporen naar extreemrechtse militanten, vermeende banden met de rijkswacht en geheime diensten wel waren onderzocht door de speurders, maar niet tot concrete verdenkingen hadden geleid.

Begin 2006 waren er huiszoekingen in het zuiden van Frankrijk aan het adres van de crimineel Madani Bouhouche. Deze was er in december 2005 dood aangetroffen, nadat hij er vijf jaar als een kluizenaar had geleefd sinds zijn vrijlating. Hij kwam om bij een ongeval tijdens het houthakken.

In januari en februari 2009 werd, klaarblijkelijk na een tip van een op sterven liggende gangster, onderzoek gedaan op het terrein van een schroothandelaar in Elouges, in Dour. Hoewel bij de graafwerken menselijke skeletten werden gevonden, bleken deze niet in verband te staan met de Bende van Nijvel.

In februari 2010 werd speurder Lionel Ruth, die al 25 jaar bij het onderzoek betrokken was en de laatste jaren een leidende functie had, van het onderzoek gehaald en geschorst. Ruth zou jarenlang een wapen hebben bewaard dat toebehoorde aan de voormalige vriendin van de meermaals als verdachte genoemde Jean Bultot. Dit wapen zou echter niet door de Bende van Nijvel zijn gebruikt.

Op 2 juni 2010 onthulden de speurders een nieuwe robotfoto van een man die lid zou zijn geweest van de Bende van Nijvel. De foto leverde de eerste dag driehonderd tips op.

Dit gebeurde in het kader van een op VTM (Telefacts crime) uitgezonden reconstructie van de laatste Bende-overval in Aalst. Daarbij werd ook gesteld dat de daders een uitvalsbasis in Sint-Genesius-Rode of directe omgeving hadden. Ook bleken de onderzoekers een verband met Noord-Franse gangsters mogelijk te achten.

Eind november 2010 wordt onthult dat de speurders menen één van de daders te herkennen. Het zou gaan om Dominique Salesse een voormalige kompaan van Philippe De Staercke en lid van de Bende van Baasrode. De man zou sterk lijken op de robotfoto die tijdens de tv-reconstructie van de overval in Aalst werd getoond. Salesse ontkent elke betrokkenheid. (SL)