Saharazand op je zonnepanelen: hoeveel rendement verlies je echt en is het schadelijk?

Saharazand is fijn woestijnstof dat met de wind duizenden kilometers kan afleggen. Dit natuurverschijnsel ontstaat wanneer er in de Sahara sterke winden waaien die zanddeeltjes hoog de lucht in blazen. Via luchtstromen wordt het zand naar Europa gevoerd en bereikt het soms zelfs ons kleine landje. Vooral in het voorjaar en najaar komt het voor dat België onder een dun laagje Saharazand bedekt wordt — zichtbaar op auto’s, tuinmeubelen en ja, ook zonnepanelen.

Saharazand is pas echt zichtbaar op het moment dat het regent. De regen fungeert als een soort drager van de zanddeeltjes: het stof valt samen met de neerslag naar beneden en laat een bruinachtig waasje achter op alles wat buiten staat. Geen fraai gezicht, maar ook geen reden tot paniek.

Effect van Saharazand op zonnepanelen

Een dun laagje Saharazand op zonnepanelen heeft in de meeste gevallen nauwelijks invloed op het rendement. Gemiddeld daalt de opbrengst met slechts 1 tot 2 procent. Dat is een verwaarloosbaar verschil, zeker als je kijkt naar de energie die je op jaarbasis opwekt. Alleen in uitzonderlijke jaren waarin er extreem veel zand neervalt, kan het verlies oplopen tot ongeveer 10 procent. Maar dat soort situaties zijn eerder uitzondering dan regel.

Niet alleen het neergedaalde zand kan invloed hebben, ook het zand dat in de atmosfeer zweeft kan de zonnestraling deels tegenhouden. Soms kleurt de lucht oranjeachtig of lijkt de zon wazig. Toch is dit effect vaak minder sterk dan bij een zwaar bewolkte dag. Je zonnepanelen blijven dus over het algemeen nog steeds aardig wat energie produceren.

Moet je Saharazand van je zonnepanelen verwijderen?

Het goede nieuws: je hoeft meestal niets te doen. De eerstvolgende regenbui spoelt het Saharazand vanzelf van je panelen af. Zelf schoonmaken is niet nodig en kan zelfs schade veroorzaken als het niet op de juiste manier gebeurt. Gebruik in ieder geval nooit kraanwater of schurende middelen. Dat kan de coating op je panelen aantasten, met blijvende schade tot gevolg.

Zonnepanelen reinigen is pas echt nodig bij hardnekkige vervuiling, zoals een dikke laag vogelpoep of mosvorming. In zulke gevallen kan het rendement serieus omlaag gaan. Saharazand valt in het niet bij zulke vervuilingsbronnen. Een incidentele schoonmaakbeurt kan dan zinvol zijn, maar het structureel verwijderen van elk zanddeeltje is niet nodig. (lees verder onder de afbeelding)

Is professionele reiniging de investering waard?

Er zijn bedrijven die gespecialiseerd zijn in het schoonmaken van zonnepanelen. Deze gebruiken vaak osmosewater en zachte borstels. Maar professioneel laten reinigen kost geld, en die investering verdien je meestal niet terug als de enige reden wat Saharazand is. De mogelijke 1 à 2 procent rendementverlies weegt daar niet tegen op.

Als je toch overweegt je panelen schoon te maken, kies dan voor een droog moment in het voorjaar of najaar. Dan zijn de omstandigheden vaak het gunstigst, en is het risico op directe regen (die je moeite tenietdoet) kleiner. Controleer je panelen visueel: zie je duidelijke vervuiling die het zonlicht blokkeert? Dan is reinigen het overwegen waard.

Saharazand: geen reden tot paniek

Saharazand hoort bij het natuurlijke weerbeeld in België. Het is een tijdelijk en meestal onschuldig fenomeen. Voor je zonnepanelen vormt het in de meeste gevallen geen serieuze bedreiging voor de opbrengst. Gewoon even afwachten tot de volgende regenbui is meestal al voldoende.

(Bron: MAX Vandaag - Afbeeldingen: Unsplash)