Verontrustende reden waarom het diepste gat ter wereld werd afgesloten: "Ze vertelden zeker niet alles..."

Tijdens de Koude Oorlog besloot de Sovjet-Unie het diepste door mensen gemaakte gat ooit te bouwen. Het ‘belachelijk’ diepe gat bevond zich in de buurt van het schiereiland Kola in het noordwesten van Rusland, vlakbij de grens met Noord-Noorwegen. Het gat, dat bekend staat als de ‘Kola Superdeep Borehole’, werd geboord tussen 24 mei 1970 en 1992, kort na de val van de Sovjet-Unie. Het gat zelf bestond eigenlijk uit een aantal andere gaten die net naast het centrale gat waren geplaatst.

180 °C op de bodem

Het diepste gat (sorry, ik weet dat ik vaak ‘gat’ schrijf) loopt maar liefst 12.262 meter diep in de aardkorst. Dat is de hoogte van zowel de Mount Everest als de Mount Fuji samen. Je zult versteld staan als je hoort dat de opening echter slechts zo breed is als een bord. Het ‘gatproject’ kwam alleen tot een einde vanwege geldtekort en politieke omstandigheden. En dat was maar goed ook, want de temperatuur op de bodem van het gat bereikte een angstaanjagende 180 °C, wat veel hoger was dan voorspeld, waardoor de gereedschappen het niet aankonden. Daarna werd de boel afgesloten en achtergelaten.

"Er was zeker concurrentie"

Uli Harms van het International Continental Scientific Drilling Program, die als jonge wetenschapper werkte aan het ‘concurrerende Duitse gat, vertelde de BBC: "Het was in de tijd van het IJzeren Gordijn toen met het boren werd begonnen. “En er was zeker sprake van concurrentie tussen ons. Een van de belangrijkste drijfveren was dat de Russen gewoonweg niet echt open waren met hun gegevens. Toen de Russen begonnen met boren, beweerden ze dat ze vrij water hadden gevonden – en dat werd door de meeste wetenschappers gewoonweg niet geloofd.” (lees verder onder de afbeelding)

Verticale boorsystemen

Onder westerse wetenschappers bestond vroeger de algemene opvatting dat de aardkorst op 5 km diepte zo dicht was dat water er niet doorheen kon dringen. Wat duidelijk werd uit de ervaring van de Russen was dat je zo verticaal mogelijk moest boren, omdat je anders de torsie op de boormachines en knikken in het gat vergroot. De oplossing was om verticale boorsystemen te ontwikkelen. Deze zijn nu een industriestandaard, maar ze zijn oorspronkelijk ontwikkeld voor KTB – en ze werkten tot 7,5 km. De laatste 1,5 à 2 kmweek het gat bijna 200 m af van de verticale lijn.”

“We hebben geprobeerd om enkele van de Russische technieken toe te passen in het begin van de jaren 90 of eind jaren 80, toen Rusland opener werd en bereid was om samen te werken met het Westen. Helaas was het niet mogelijk om de apparatuur helemaal op punt te krijgen,” besloot Harms.

(Bron: LADBible - Afbeeldingen: YouTube en Wikimedia Commons (CC BY-SA 3.0))