Is het nu whisky of whiskey? En wat met Scotch, bourbon en 'rye'?

Heb je ooit het traditionele volkslied ‘Whiskey in the Jar’ gehoord? Of moet dat zijn "Whisky in the Jar"? Wat is het verschil tussen ‘whiskey’ en ‘whisky’? En nu we toch bezig zijn, wat betekenen Scotch, bourbon en ‘rye’ (rogge) in dit alles? Ten eerste zijn het allemaal soorten whisky (of whiskey - daarover later meer).

In het algemeen kan whiskey (of whisky) een van de vele gedistilleerde dranken zijn die gemaakt worden van een gegist beslag van graankorrels en gerijpt worden in houten vaten, meestal van eikenhout. Veel gebruikte granen zijn maïs, gerstemout, rogge en tarwe. Wat onderscheidt deze likeuren dan? In een notendop is de naam gebaseerd op factoren als het soort graan dat bij het distilleren is gebruikt en hoe en waar het is geproduceerd.

Dus waarom zie je dan de naam van de drank gespeld als ‘whisky’ en als ‘whisky’? Nee, dat is geen spelfout of tikfout. In de Verenigde Staten en Ierland wordt het meestal gespeld als ‘whiskey’ - met een e. In Schotland en Canada, die beide bekend staan om hun whisk(e)y, en in verschillende andere landen wordt het gespeld als ‘whisky’, zonder de e. Voordat we de verschillen tussen whisky, Scotch, bourbon en ‘rye’ (rogge) gaan uitleggen, volgt hier een korte inleiding over whisky in het algemeen.

Verschillende soorten en smaken

Ze kunnen puur of blended zijn: de eerste zijn nergens mee gemengd of zijn alleen gemengd met andere whisky van dezelfde distilleerder en distillatieperiode; de ander kunnen verschillende combinaties van whiskyproducten van verschillende distilleerders en verschillende distillatieperioden bevatten, evenals andere smaakstoffen, zoals vruchtensap. Blended whisky's hebben over het algemeen een lichtere smaak dan straight whisky's.

Scotch is dan weer een whisky (geen e) die zijn kenmerkende rokerige smaak krijgt door het proces waarin hij wordt gemaakt: het graan, voornamelijk gerst, wordt gemout en vervolgens boven een turfvuur verhit. Er zijn wetten in het Verenigd Koninkrijk die de definities van verschillende categorieën en de marketing van Schotse whisky regelen. Zij bevatten productievoorschriften en bepalen dat een whisky alleen Scotch mag worden genoemd als hij volledig in Schotland wordt geproduceerd en gebotteld.

Wat zit er nu in de 'jar!? 

Bourbon, een whisky die voor het eerst werd geproduceerd in Kentucky, VS, maakt voor ten minste 51% gebruik van maïs. Er wordt ook een ‘sour mash-proces ‘gebruikt, dat wil zeggen dat het beslag wordt gefermenteerd met gist en een deel van het beslag bevat dat al gefermenteerd is. De Amerikaanse regelgeving bepaalt dat een whisky alleen bourbon mag heten als hij in de Verenigde Staten is gemaakt. Er zijn ook voorschriften die de ingrediënten en productiemethoden van de drank voorschrijven.

En wat dan met ‘rye’ whisky? Dat is een whisky die een roggemeel of een mengsel van rogge en mout gebruikt. In de Verenigde Staten bepaalt de regelgeving dat het beslag minstens 51% rogge moet zijn om het ‘rye’ whisky te mogen noemen. In Canada is geen minimumpercentage rogge voorgeschreven. Elke whiskyliefhebber zal je vertellen dat er nog meer factoren en nuances zijn dan wat we hierboven hebben vermeld, maar het is al een start. En wat zit er dan eigenlijk in de ‘jar’? Aangezien het liedje in kwestie een traditioneel Iers volksliedje is, is het waarschijnlijk whiskey. Met een e.

(Bron: Britannica)