De cijfers zeggen alles: pensioenstrijd tussen ambtenaren en werknemers in de privésector woedt verder

De discussie over de pensioenverschillen tussen ambtenaren en werknemers in de privésector sleept al jaren aan in België. Wat ooit begon als een technische kwestie is intussen uitgegroeid tot een maatschappelijk debat dat steeds meer aandacht krijgt. De kloof tussen beide systemen blijkt niet alleen hardnekkig, maar ook aanzienlijk. Hoe groot is dat verschil nu werkelijk? Een blik op de cijfers en mechanismen achter beide stelsels maakt veel duidelijk.

Een fundamenteel verschil in opbouw

De kern van het verschil ligt in het statuut van de werknemer. Wie werkt als vastbenoemd ambtenaar valt onder een apart, gunstiger pensioenregime dan wie actief is in de privésector. Dat verschil wordt des te voelbaarder over een volledige loopbaan van 45 jaar. De manier waarop het pensioen wordt berekend, speelt daarbij een cruciale rol.

De cijfers: pensioenbedragen lopen ver uiteen

Volgens recente gegevens ontvangen statutaire ambtenaren gemiddeld een bruto pensioen van ongeveer €3.381 per maand. Voor werknemers in de privésector bedraagt dat gemiddeld slechts €1.615. Deze kloof komt voort uit een fundamenteel verschil in berekeningswijze:

• Ambtenarenpensioen: gebaseerd op het gemiddelde loon van de laatste tien loopbaanjaren — doorgaans de best betaalde jaren.
• Werknemerspensioen: berekend op het gemiddelde loon over de volledige loopbaan, met bovendien een loonplafond dat de uiteindelijke uitkering drukt.

Tweede en derde pijler: (on)gelijke wapens?

Werknemers in de privésector moeten het lagere wettelijke pensioen vaak compenseren via aanvullende pensioenopbouw. In veel gevallen voorzien werkgevers een groepsverzekering of een ander aanvullend plan — de zogenaamde tweede pijler. Ambtenaren hebben doorgaans minder toegang tot zulke plannen, omdat hun wettelijk pensioen al relatief hoog ligt. Voor beide groepen blijft de derde pijler, zoals individueel pensioensparen, van belang om de levensstandaard na pensionering te behouden. (lees verder onder de afbeelding)

Minimumpensioenen en plafonds: ook daar grote verschillen

Op het vlak van minimumpensioenen is de situatie iets gelijker: een alleenstaande met een volledige loopbaan ontvangt ongeveer €1.773 bruto per maand, zowel in de publieke als de private sector. Maar aan de bovenkant van het spectrum lopen de bedragen sterk uiteen. Het maximumpensioen voor ambtenaren kan oplopen tot €8.129 bruto per maand, wat ver boven de limieten ligt van pensioenen in de privésector.

Wie trekt aan het langste eind?

Op het eerste gezicht lijken ambtenaren een duidelijk financieel voordeel te hebben, zeker op pensioenvlak. Toch is het beeld genuanceerder. Ambtenaren ervaren tijdens hun loopbaan vaak minder loonsverhogingen en minder extralegale voordelen. Werknemers in de privésector kunnen dan weer genieten van bonussen, firmawagens en flexibelere pensioenopties. De impact van die voordelen is echter vaak moeilijk rechtstreeks te vergelijken met het solide pensioenpakket van de overheid.

Naar een nieuw evenwicht?

De groeiende druk op de pensioenkassen, in combinatie met een vergrijzende bevolking, maakt hervormingen onvermijdelijk. De ongelijkheid tussen de pensioenstelsels wordt steeds vaker aangeklaagd, zowel in politieke kringen als in de publieke opinie. Of en hoe deze verschillen in de toekomst worden aangepakt, blijft voorlopig onduidelijk — maar de discussie is verre van beslecht.

(Afbeeldingen: Freepik)