Tom Waes moet alcoholslot gebruiken: wat is het, werkt het echt en kan het misbruikt worden?

Tom Waes is door de rechtbank verplicht om met een alcoholslot te rijden, nadat hij werd betrapt op rijden onder invloed. Die maatregel zorgt voor heel wat discussie. Want wat is zo'n alcoholslot precies, hoe betrouwbaar is het, en — misschien wel het belangrijkste — werkt het echt?

Wat is een alcoholslot?

Een alcoholslot, ook wel een 'alcolock' genoemd, is een apparaat dat in een auto wordt ingebouwd en dat de bestuurder verplicht om een ademtest af te leggen voordat hij of zij de motor kan starten. Als er alcohol wordt gedetecteerd boven een vooraf ingestelde limiet, dan start het voertuig simpelweg niet. In België ligt die drempel voor het alcoholslot doorgaans op 0,2 promille. Het systeem is bedoeld om bestuurders die veroordeeld zijn voor rijden onder invloed, zoals Tom Waes, te verhinderen om opnieuw onder invloed achter het stuur te kruipen.

Extra beveiligingen

Technologisch zijn alcoholsloten inmiddels behoorlijk geavanceerd. Niet alleen moet de bestuurder bij aanvang van de rit blazen, ook kunnen er onderweg herhaalde blaastests worden gevraagd. De resultaten van al deze tests worden opgeslagen en kunnen door justitie worden opgevraagd. Nieuwere systemen zijn uitgerust met extra beveiligingen, zoals stemherkenning, temperatuursensoren of zelfs een camera om te voorkomen dat iemand anders in de plaats van de bestuurder blaast. (lees verder onder de afbeelding)

Is het systeem waterdicht?

Toch is het systeem niet waterdicht. Er zijn gevallen bekend waarbij mensen probeerden te frauderen, bijvoorbeeld door iemand anders te laten blazen. Ook komt het weleens voor dat bepaalde stoffen, zoals mondalcohol na het gebruik van mondspoelmiddel of bepaalde medicijnen, voor een vals positieve melding zorgen. De meeste moderne alcoholsloten zijn daar echter goed tegen bestand en worden regelmatig gekalibreerd om foutmarges tot een minimum te beperken.

Helpt het?

De hamvraag blijft natuurlijk: helpt het? Uit studies van onder meer het Belgische Vias Institute blijkt dat alcoholsloten het aantal recidives met 60 tot 90 procent kunnen verlagen, zolang het slot actief blijft. De effectiviteit vermindert wel zodra het apparaat weer uit de wagen wordt gehaald. Een alcoholslot werkt dus vooral als een tijdelijke gedragsremmer. Daarom pleiten veel experts ervoor om het gebruik ervan te combineren met begeleiding, therapie of educatie, om blijvende gedragsverandering te bekomen.

Jaarlijks rijden in België naar schatting 50.000 mensen onder invloed. De invoering van alcoholsloten heeft in honderden gevallen herhaling kunnen voorkomen. In Nederland werd het systeem om juridische redenen in 2015 afgeschaft, maar er gaan opnieuw stemmen op om het terug in te voeren, onder striktere voorwaarden.

(Bron: Vias, Mobilit - Afbeeldingen: YouTube/BMW)