Ernstige turbulentie dreigt nog erger te worden, omwille van deze verontrustende reden

Zelfs voor doorgewinterde reizigers blijft turbulentie aan boord van een vliegtuig een van de meest onaangename ervaringen. Terwijl je krampachtig je armleuning vasthoudt en het stoelriemsignaal oplicht, lijkt het soms alsof je in een scène uit een rampenfilm bent beland. Hoewel turbulentie meestal beperkt blijft tot ongemak, zijn er ook gevallen waarbij passagiers gewond raken of piloten het toestel moeilijk onder controle houden.

De invloed van klimaatverandering

Recent onderzoek toont aan dat de intensiteit van turbulentie wereldwijd aan het toenemen is, en wetenschappers maken zich zorgen dat deze trend zal verergeren. In een studie gepubliceerd door wetenschappers Milton Speer en professor Lance M. Leslie van de University of Technology Sydney wordt klimaatverandering aangeduid als een belangrijke oorzaak. Door middel van machine learning ontdekten zij dat krachtige luchtstromen – zoals neerwaartse windstoten (downbursts) en opstijgende luchtstromen (updrafts) tijdens onweersbuien – sterker worden door de stijgende temperaturen.

"Trend zal de komende jaren enkel toenemen"

Volgens Speer en Leslie is de reden daarvoor vrij eenvoudig: “Opwarming van de aarde verhoogt de hoeveelheid waterdamp in de onderste lagen van de atmosfeer. Eén graad Celsius opwarming zorgt ervoor dat de lucht 7% meer waterdamp kan vasthouden.” Die extra vochtigheid komt meestal van warmere zeeën, waar water sneller verdampt en vervolgens de wolken voedt. “Meer warmte en waterdamp zorgen voor krachtigere onweersbuien”, aldus de onderzoekers. Die hevigere buien leiden op hun beurt tot gevaarlijkere turbulentie – een trend die volgens klimaatmodellen in de komende jaren enkel zal toenemen. (lees verder onder de afbeelding)

Wat is 'microburst'?

Een bijzonder gevaarlijke vorm van turbulentie die hierbij vaker zal voorkomen, is de zogeheten 'microburst'. Dat is een plotselinge, neerwaartse windstoot die met grote snelheid uit een onweerswolk komt. Microbursts zijn moeilijk te voorspellen en kunnen een vliegtuig tijdens het opstijgen of landen plots in de lucht doen kantelen of naar beneden duwen. Dergelijke luchtstromen kunnen snelheden bereiken tot 157 kilometer per uur en vormen een ernstig risico net op het moment dat vliegtuigen zich dicht bij de grond bevinden, wanneer ze het kwetsbaarst zijn.

In het meest extreme geval kunnen microbursts leiden tot abrupte veranderingen in hoogte of snelheid, waardoor een vliegtuig plots instabiel wordt. Omdat ze vaak optreden tijdens cruciale fasen van een vlucht, zoals bij de landing, zijn ze berucht onder piloten. Naarmate het klimaat opwarmt, verwachten wetenschappers dat het aantal en de intensiteit van dit soort fenomenen zullen toenemen.

Aanpassing veiligheidsprocedures

Concluderend stellen de onderzoekers dat de opwarming van de aarde niet alleen leidt tot meer stormen, maar ook tot gevaarlijkere situaties in de lucht. Voor luchtvaartmaatschappijen betekent dit dat ze hun veiligheidsprocedures moeten aanpassen, terwijl passagiers wordt aangeraden om altijd hun veiligheidsgordel om te houden – ook als het lampje niet brandt. Want de lucht boven ons wordt er in de toekomst niet rustiger op.

(Afbeeldingen: Unsplash)